چالش طراحی و ساخت مته های حفاری الماسه (PDC)
صنعت نفت و گاز بهعنوان یکی از پرچمداران فعالیتهای اقتصادی نقش پررنگی در پیشرفت و تعالی کشور دارد. جهت استحصال نفت و گاز از مخازن زیرزمینی، صنعت حفاری به عنوان نوک پیکان صنعت نفت از جایگاه ویژهای برخوردار است، یکی از مهمترین و تخصصیترین ابزار مورد استفاده در بخش حفاری، متههای حفاری الماسی است.
در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و شرکت ملی نفت ایران به منظور ارتقاء تابآوری ملی و رقابتپذیری بینالمللی و كاهش ارزبری و وابستگی صنعت حفاری و همچنین بهرهمندی از ظرفیت زیستبوم فناوری و نوآوری، چالشی با عنوان ” چالش طراحی و ساخت متههای حفاری الماسه (PDC)” را مطرح نموده و از طرحهای فناورانه و نوآورانه در این زمینه حمایت مینمایند.
بدین منظور از نخبگان، صاحبان ایده و شرکتهای دانش بنیان وفناور کشور دعوت می نماید تا طرحهای خود را با توجه به رویکردهای پیشنهادی ذکر شده از طریق سایت اینوتن (Innoten.ir) ارسال نمایند.
هدف از برگزاری این چالش ارائه طرحهای فناورانه، نوآورانه و بدیع در زمینه طراحی و ساخت متههای حفاری الماسه (PDC)، با توجه به رویکردهای پیشنهادی ذکر شده در بخش الزامات و ملاحظات راهنمای چالش به منظور بومیسازی، تست مکرر و استفاده عملیاتی در کشور است. لذا از نخبگان، صاحبان ایده و شرکتهای دانش بنیان و فناور کشور دعوت میشود، طرحهای فناورانه و نوآورانه خود را از طریق سایت اینوتن ارسال نمایند.
ازجمله اهداف اصلی این طرح میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- رفع نیازهای گلوگاهی با تأمین متههای حفاری مورد نیاز كشور در سریعترین زمان ممكن با تکیه بر تولید داخل
از آنجا که متههای حفاری در حال حاضر یک کالای وارداتی بوده و تقریباً تمام نیاز کشور از طریق واردات تأمین میگردد و از همین رو تأمین این اقلام نیازمند صرف هزینههای بالای دلاری و زمان زیاد جهت انجام فرآیند واردات است، احداث یک کارخانه تولید متههای حفاری در داخل کشور کاملاً توجیهپذیر است.
2- پیکیری اقتصاد مقاومتی با بومیسازی و تدوین روشهای طراحی بهینه متههای حفاری
با توجه به اینکه دانش فنی و طراحی و ساخت مته و بومیسازی آن یک فناوری پیشرفته محسوب میشود از سوی دیگر با توجه به جنس سازند و ناهمگونی متداول آنها، تدوین روش طراحی صحیح مته که با توجه به جنس سازندهابی کشور عملکرد بهینهای داشته باشد بسیار حائز اهمیت است.
3- جلوگیری از ارزبری و ایجاد ارزآوری
با توجه به وجود صنایع مادر و شرکتهای متخصص در ساخت و تأمین مواد اولیه موردنیاز متههای و همچنین ارائه خدمات موردنیاز و همچنین نیروی کار ارزان به نسبت سایر کشورهای منطقه، قیمت تمامشده کالا قابلیت رقابت در سطح بینالمللی را خواهد داشت. لذا طراحی و ساخت متههای PDC علاوه برجلوگیری از ارزبری میتواند با رقابت پذیری منطقه ای و بین المللی موجب ارزآوری به کشور نیز گردد.
طراحی متههای حفاری PDC (Polycrystalline Diamond Compact) در حفاری چاههای نفت و گاز باید بر اساس استانداردهای دقیق و مشخصی انجام شود تا عملکرد بهینه، ایمن و مقرون به صرفه را تضمین کند. این استانداردها توسط سازمانهای مختلفی مانند انجمن مهندسان نفت آمریکا (API) و انجمن آمریکایی آزمایش و مواد ASTM)) و ISO تدوین و ابلاغ شدهاند. از مهمترین استانداردهای طراحی متههای حفاری PDC میتوان به استاندارد API Spec7 و ISO 29577 که به ترتیب به منظور طراحی رزوه و قطر مته و طبقهبندی و کدگذاری آرایش تیغههای متههای حفاری PDC هستند، اشاره کرد. ضمناً شرکتهای بینالمللی طراحی مته از استانداردهای خاص خود برای شبیهسازی و طراحی مته استفاده مینمایند که در نرمافزارهای طراحی و شبیهسازی عملکردی مته لحاظ شده است.
بازار جهانی مته های PDC در سال 2023 حدود 4.4 میلیارد دلار ارزش دارد. انتظار می رود این بازار با نرخ رشد متوسط سالانه 5.2 درصد در سال های 2023 تا 2030 به ارزش 6 میلیارد دلار در سال 2030 برسد.
تقاضای جهانی برای نفت و گاز در حال افزایش است و این امر به نوبه خود تقاضا برای مته های PDC را که برای حفاری چاه های نفت و گاز استفاده می شوند، افزایش می دهد. افزایش فعالیت های حفاری در سراسر جهان به دلیل افزایش تقاضا برای نفت و گاز و همچنین جستجوی منابع جدید به نوبه خود تقاضا برای مته های PDC را افزایش می دهد. همچنین پیشرفت های تکنولوژیکی در ساخت مته های PDC منجر به تولید مته های با کارایی و دوام بیشتر شده است که تقاضا برای آنها را افزایش می دهد.
در این مرحله طرحهای ارسال شده مورد غربالگری و داوری توسط داوران متخصص قرار میگیرند.
حمایتها از طرحهای برگزیده
• خرید تضمینی سالانه ۳۰ عدد مته به مدت ۵ سال توسط هلدینگ صنعتی متقاضی
• حمایت از هزینه های تحقیق و توسعه از طریق بهرهمندی از اعتبار مالیاتی فانون جهش تولید دانش بنیان
• ارائه تسهیلات تجاری سازی و اشتغال زایی
• جذب سرمایه گذار برای راه اندازی خط تولید و توسعه کسب و کار
• حمایت در جهت توسعه بازار محصول طبق ضوابط موجود در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان